Duyu Bütünleme
Duyusal bütünleme, duyularımız aracılığıyla bilgi aldığımız, bu bilgiyi organize ettiğimiz ve günlük etkinliklere katılmak için kullandığımız nörolojik bir süreçtir. Duyusal bütünleme teorisi (Ayres Sensory Integration), vestibuler, proprioceptif ve taktil girdiye odaklanır, ayrıca diğer duyusal sistemlere de katkıda bulunur. (görsel, işitsel gibi). Çocuk duyu bütünleme terapisi içinde aktif bir katılımcıdır. Duyu bütünleme, çeşitli prensipleri temel alır. Bu prensiplerin en önemlilerinden biri nöroplastisitedir. Nöroplastisite, merkezi sinir sisteminin yapı ve fonksiyonlarda değişiklik yapma yeteneğidir. Gelişim, erken aktivite (duyusal girdi, davranış), daha karmaşık faaliyetlerin temelini oluşturur. Bütünleşme/ Çevresel bütünleşme, farklı girdi tiplerinin koordinasyonu daha üst düzey fonksiyonlara yol açar (bilişsel, öğrenme, motor kontrol).
Duyusal sistem dokunma, koku, ses, görme, tat, hareket ve yerçekimi ile çevredeki bilgiyi alır. Çevreyi anlayabilmek için bu duyuları birlikte işler ve yorumlar. Duyusal entegrasyon süreci, sinir sisteminin ve sinir sistemi tarafından gönderilen sinyallere yanıt veren vücudun diğer bölümlerinin verimli bir şekilde çalışması için temel oluşturur.
Duyusal sorunların bazı işaretleri;
Dokunma, hareket, görsel/işitsel uyaranlara aşırı duyarlı veya tepkisiz
Olağandışı yüksek veya düşük aktivite seviyesi
Kolayca dikkati dağılan; görevlere yetersiz dikkat
Konuşma, motor beceriler veya akademik başarıdaki gecikmeler
Koordinasyon problemleri; hantal veya farklı postürler
Zayıf vücut farkındalığı
Yeni görevleri öğrenmek veya alışılmadık oyuncaklarla nasıl oynandığını anlamaktan kaynaklanan zorluk
Her iki elin aynı anda kullanılması gereken görevler zorluğu
Faaliyetler veya ortamlar arasındaki geçişler zorluğu
Olgunlaşmamış sosyal beceriler
Dürtüsellik veya öz denetim eksikliği
Sakinleşmekte zorluk
Duyusal zorluklar günlük yaşam aktivitelerini direk etkilemektedir. Bu zorluklar yemek yeme, uyku, giyinme gibi öz bakım becerileri, okula devam etme ve öğrenme süreçleri, oyun ve boş zaman aktivitelerine katılımı, aile ve akranlarla sosyal iletişimini etkilemektedir.
Duyu bütünleme müdahalesi neye benzer?
Duyusal açıdan zengin bir ortamda meydana gelir.
Terapist çocuğun yanıtları tarafından yönlendirilir.
Terapatik müdahaleler, çocuğun tercih ettiği seçimlere dayanarak geliştirilir.
Terapist daha karmaşık becerileri ve etkileşimleri geliştirmek için fırsatları yapılandırır.
Artan karmaşıklık ve zorluklar (hız, yoğunluk vb.) aracılığıyla adaptif cevaplar fasilite edilir.